VAZİFE MALULÜ OLAN KAMU GÖREVLİLERİNİN AÇTIKLARI MADDİ TAZMİNAT DAVALARINDA HESAPLAMA YÖNTEMİ DEĞİŞTİ

İdarenin kusuru ya da kusursuz sorumluluğu nedeniyle meydana gelen zarar neticesinde, vazife malulü kabul edilerek emekli edilen kamu görevlilerinin açtıkları davalarda yapılacak hesaplama yönteminde değişiklik:

Danıştay daha önce bu tür davalarda, malul olan kamu görevlisinin yetkili hastanelerden aldı meslekte kazanma gücü kayıp oranına göre “efor kaybı” hesabı yapılmasını öngörüyordu.

Yapılan hesaplamada, basitçe, davacının elde etmesi muhtemel gelirinin peşin sermaye değerinden, bağlanan vazife malulü aylığının adi malulü aşan kısmının peşin sermaye değeri düşülerek elde edilen farka meslekte kazanma gücü oranı uygulanarak maddi zararı bulunmaktaydı.

Danıştay 2017 yılının ikinci yarısından itibaren bu hesaplama yönteminden vazgeçip, yeni bir yöntemi içtihat etmeye başladı. Bu yönteme göre “efor kaybı” hesabından vaz geçilerek, “ekonomik geleceğin sarsılmasından” doğan kazanç kaybı esası benimsenmektedir.

Buna göre Danıştay, davacı “zarar verici olay başına gelmeseydi, görevine devam edecek yasaların öngördüğü zamanda emekli olacaktı” varsayımı ile alabileceği “görev aylıkları” ile “davacının başına zarar veren olay gelmesi nedeniyle erken emekli edilmesi” sonucu bağlanan “emekli aylıkları” (vazife malulü aylıkları) karşılaştırılarak, ikisi arasında davacı aleyhine bir fark oluşmuşsa bu farkı maddi zarar olarak kabul etmeye başlamıştır.

Başka bir farklılık ise önceden uygulanan; “aktif işleyecek dönem” hesabında, davacının alabileceği aylıkların peşin sermaye değerinin “progressif rant” yöntemi ile hesaplandıktan sonra aldığı vazife malulü aylığının peşin sermaye değerinin “SGK’nın kendi tablolarına göre hesapladığı peşin sermaye değeri” alınarak, iki değerin birbirinden çıkarılmak sureti ile zararın bulunması yönteminden vazgeçilmesidir.

Yeni içtihatlarda, davacının hem alması gereken görev aylıklarının peşin sermaye değeri hem de aldığı vazife malulü aylıklarının peşin sermaye değeri “progressif rant” yöntemi ile hesaplanarak aradaki farkın zarar olarak alınması öngörülmektedir.

Yukarıda bahsedilen içtihat değişiklileri ile zarar görenin meslekte kazanma gücü kaybı oranı ortadan kalktığı için kaybının %100 olduğu gibi bir sonuç çıkarılabilir. Bu durum davacı açısından önemli ölçüde “lehte” sonuçlar doğuracaktır. Bu içtihatla, davacının prim ödemek suretiyle kapsamında bulunan sosyal güvenlik sisteminin doğal sonucu olarak elde ettiği adi malul aylığının hesaplamadan dışlanması ise davacı açısından “aleyhte” sonuçlar oluşmasına neden olacaktır.

Yaşar Başkaya

Hesap Uzmanı Bilirkişi